Ontneming van wederrechtelijk verkregen voordeel

Als u (financieel) voordeel heeft behaald uit een strafbaar feit, kan de rechter besluiten dat u dit bedrag moet terugbetalen aan de overheid. De rechter legt dat een ‘ontnemingsmaatregel’ op. De gedachte hierachter is dat misdaad niet mag lonen.

Ontnemingsvordering

Om een ontnemingsmaatregel te kunnen opleggen moet u veroordeeld zijn in een strafzaak. Vervolgens kan in een zogeheten ‘ontnemingsprocedure’ door de rechter de omvang van het bedrag aan voordeel worden vastgesteld en wordt een betalingsverplichting opgelegd. Hiervoor moet het Openbaar Ministerie bij de rechter een vordering indienen tot ontneming van het (financieel) voordeel. In deze vordering is het bedrag aan voordeel dat u zou hebben behaald, en wat ze dus van u willen afpakken, opgenomen.

Ontnemingsrapport

De vordering is vaak onderbouwd met een ontnemingsrapport, waarin het onderzoek naar uw vermogen staat weergegeven. Het is aan het Openbaar Ministerie om aan te tonen dat u voordeel heeft gehad uit een strafbaar feit. Het gaat om het strafbare feit of de strafbare feiten waarvoor u zelf bent veroordeeld of waarvan aannemelijk is dat u het gepleegd heeft. De rechter kan ook bepalen dat u voordeel moet terugbetalen uit een strafbaar feit dat door een ander is gepleegd, maar waarvan u voordeel heeft gehad. Dit kan bijvoorbeeld zo zijn indien u bent veroordeeld voor deelname aan een criminele organisatie.

Ontnemingsprocedure

U krijgt een oproep voor een behandeling van de ontnemingszaak. Als het om een eenvoudige vordering gaat, kan de ontnemingszaak tegelijkertijd met de strafzaak worden behandeld. Ingewikkelde vorderingen worden vaak behandeld na de strafzaak op een aparte zitting. Het kan zijn dat de rechter in dat geval bepaalt dat er eerst schriftelijke rondes plaatsvinden. Dit betekent dat het Openbaar Ministerie en u (met uw advocaat) op elkaars standpunten kunnen reageren. Het is ook mogelijk om met het Openbaar Ministerie een schikking te treffen. Dit kan totdat het onderzoek op de zitting bij de rechtbank wordt gesloten.

Beslissing

De rechter bepaalt na afloop van de zitting wanneer de uitspraak is. De rechter bepaalt uiteindelijk de omvang van het wederrechtelijk verkregen voordeel en stelt tevens vast hoeveel u terug moet betalen. Er kan daarbij rekening worden gehouden met uw financiële draagkracht.

Tegen een uitspraak van de rechtbank kunt u nog in hoger beroep bij het gerechtshof en eventueel daaropvolgend in cassatie bij de Hoge Raad. Meer informatie over de ontnemingsprocedure kunt u ook vinden op de site van de rechtspraak

Als er aan u een betalingsverplichting door de rechter is opgelegd, moet u gaan betalen. Doet u dit niet, dan kan er lijfsdwang worden toegepast. Dit betekent dat u in hechtenis wordt genomen. Door deze lijfsdwang vervalt uw betalingsverplichting niet, maar wordt geprobeerd u alsnog tot betaling te dwingen. Het is dus een pressiemiddel. Mocht het Openbaar Ministerie lijfsdwang willen toepassen, dan moet het Openbaar Ministerie daar toestemming voor vragen bij de rechtbank, ook wel het vorderen van verlof tot tenuitvoerlegging genoemd. Van belang is dat lijfsdwang niet mag worden toegepast als u niet tot betalen in staat bent. Het is echt bedoeld voor diegenen die wel kúnnen, maar niet wíllen betalen. Om die reden is het ook in die fase van belang om te worden bijgestaan door een gespecialiseerde advocaat.

Betalingsverplichting verminderen of kwijtschelden

Ook is het mogelijk dat u uiteindelijk een verzoek bij de rechtbank indient om de betalingsverplichting te verminderen of geheel kwijt te schelden. U kunt dit onder andere doen in verband met uw gebrekkige financiële draagkracht. U dient dan gemotiveerd aan te geven waarom u niet aan de betalingsverplichting kan voldoen. Heeft u vragen over de ontneming van wederrechtelijk verkregen voordeel? Neemt u dan contact met ons op.