Ambtenarenrecht

Uw rechten en plichten als ambtenaar

Het ambtenarenrecht regelt de rechtspositie van ambtenaren in Nederland. Sinds de Wet Normalisering Rechtspositie Ambtenaren (WNRA) op 1 januari 2020 van kracht werd, vallen de meeste ambtenaren onder het civiele arbeidsrecht. Toch gelden er nog steeds belangrijke uitzonderingen en specifieke regels voor bepaalde groepen ambtenaren.

De rechtspositie van ambtenaren na 2020

Met de invoering van de Ambtenarenwet 2017 is de arbeidsrechtelijke positie van ambtenaren grotendeels gelijkgetrokken met die van werknemers in de private sector. Dit betekent dat de meeste ambtenaren nu een arbeidsovereenkomst hebben in plaats van een eenzijdige aanstelling.

Toch zijn er nog groepen ambtenaren die hun publiekrechtelijke rechtspositie behouden, zoals:

• Politieke ambtsdragers
• Leden van de Hoge Colleges van Staat
• Leden van adviescolleges en zelfstandige bestuursorganen
• De rechterlijke macht
• Politieambtenaren
• Notarissen en gerechtsdeurwaarders
• Militairen

Voor deze groepen gelden aparte rechtspositieregelingen, waardoor zij niet onder het reguliere arbeidsrecht vallen.

Ontslag en disciplinaire maatregelen in het ambtenarenrecht

Een ambtenaar kan worden ontslagen of een disciplinaire straf opgelegd krijgen als er sprake is van plichtsverzuim. De overheidswerkgever heeft de mogelijkheid om disciplinaire maatregelen te nemen, variërend van een officiële berisping tot ontslag.

Belangrijke verschillen tussen het ambtenarenrecht en het reguliere arbeidsrecht zijn:

• In het civiele arbeidsrecht kan ontslag alleen plaatsvinden met toestemming van het UWV of via een kantonrechter.
• In het ambtenarenrecht is er geen preventieve toetsing. De overheidswerkgever kan eenzijdig een ontslagbesluit nemen op basis van de geldende rechtspositieregelingen.

Een ambtenaar die het niet eens is met een (ontslag)besluit, kan bezwaar maken en eventueel beroep instellen op basis van de Algemene wet bestuursrecht (Awb). Dit moet binnen strikte termijnen gebeuren, anders wordt het besluit definitief. Snel en deskundig juridisch advies is daarom essentieel.

Ambtenaren worden niet aangenomen via een standaard arbeidsovereenkomst, maar worden aangesteld in openbare dienst. Deze aanstelling is een besluit volgens de Awb.

De rechtspositie van een ambtenaar is niet vastgelegd in het Burgerlijk Wetboek of een cao, maar in specifieke rechtspositieregelingen. Voorbeelden hiervan zijn:

• Algemeen Rijksambtenarenreglement (ARAR) voor rijksambtenaren
• CAR-UWO voor gemeentelijke ambtenaren
• Besluit algemene rechtspositie politie voor politieambtenaren

Het is belangrijk dat ambtenaren zich bewust zijn van hun rechten en plichten onder deze regelingen. Bij vragen over ambtenarenrecht of juridische ondersteuning bij een conflict met de werkgever, kunnen gespecialiseerde ambtenarenrechtadvocaten hulp bieden.

Juridisch advies bij ambtenarenrecht

Heeft u vragen over uw rechtspositie als ambtenaar? Of dreigt er een ontslagprocedure of disciplinaire maatregel? Onze ervaren advocaten ambtenarenrecht helpen u bij bezwaar, beroep en andere juridische procedures. Neem direct contact op voor deskundig advies.