Cassatieprocedure in strafzaken

De cassatieprocedure in strafzaken is niet te vergelijken met de procedure bij de rechtbank en het gerechtshof. Dit zijn zogenaamde feitenrechters die bijvoorbeeld oordelen over de juistheid van bewijsmiddelen. Terwijl de Hoge Raad alleen beoordeelt of de procedure bij de feitelijke rechter goed is verlopen. En of de uitspraak voldoende en begrijpelijk is gemotiveerd. In cassatiezaken worden in de praktijk alleen schriftelijke stukken uitgewisseld. Er vinden dus geen zittingen plaats bij de Hoge Raad waar u naartoe hoeft. Hoe de procedure vanaf het instellen van cassatie in zijn werk gaat, zetten wij voor u op een rijtje.

Ontvangst van de stukken door de Hoge Raad

Nadat het beroep in cassatie is ingesteld, stuurt het gerechtshof (of in een aantal gevallen de rechtbank) de stukken van uw strafzaak naar de Hoge Raad der Nederlanden in Den Haag. Dat moet zo spoedig mogelijk gebeuren, maar in de praktijk duurt dat vaak enkele maanden. Van de Hoge Raad ontvangen u en uw advocaat een brief als uw strafdossier bij de Hoge Raad is binnengekomen. Deze mededeling moet persoonlijk aan u worden betekend (op grond van art. 435 Sv).

Het is van groot belang dat u – als u dat nog niet had gedaan – na deze mededeling direct contact opneemt met een advocaat die gespecialiseerd is in strafrechtelijke cassaties. Vanaf het moment dat de mededeling over de ontvangst van de stukken aan u is betekend, gaat er namelijk een termijn van 60 dagen lopen. Binnen die 60 dagen moet er een cassatieschriftuur worden ingediend. Is er binnen 60 dagen geen cassatieschriftuur ingediend, dan bent u niet-ontvankelijk in uw cassatieberoep. De Hoge Raad zal uw zaak dan niet behandelen. Daarmee blijft de uitspraak van het gerechtshof in stand en wordt die uitspraak onherroepelijk. Het is dus belangrijk dat dit op tijd gebeurt.

U kunt niet zelf een cassatieschriftuur opstellen en indienen. Dat kan alleen een advocaat namens u doen bij de Hoge Raad. Wilt u door de cassatiespecialisten van Cleerdin & Hamer Advocaten worden bijgestaan in uw cassatiezaak, neem dan contact op.

Een cassatieschriftuur is een schriftelijk stuk dat bestaat uit één of meer juridische klachten. Die klachten worden “middelen” genoemd. In een middel stelt uw cassatieadvocaat dat het gerechtshof naar zijn of haar mening (een) wettelijke voorschrift(en) heeft geschonden of dat het gerechtshof (een) onbegrijpelijke of onvoldoende gemotiveerde beslissing(en) heeft genomen. Meer kan uw cassatieadvocaat ook niet aanvoeren omdat voor nieuw onderzoek naar de feiten in de cassatieprocedure geen plaats is.

Het ingediende middel kan gaan over talloze juridische klachten over de procedure bij het gerechtshof. Een voorbeeld van zo’n klacht is dat u te laat of verkeerd bent opgeroepen voor de zitting bij het gerechtshof, u daarom niet op die zitting aanwezig was, maar het Hof toch uitspraak in uw zaak heeft gedaan. Was u wel bij de zitting en is er door of namens u een belangrijk verweer gevoerd waar het Hof in het arrest niet op is ingegaan, dan kan dat ook een punt zijn om in cassatie over te klagen. Zo zijn er nog veel meer gronden te bedenken waarover in de cassatieprocedure een klacht kan worden ingediend.

De rechtsdag en de conclusie van de advocaat-generaal

Na afloop van de termijn van 60 dagen wordt uw zaak op een zitting van de Hoge Raad aangebracht; de zogenaamde rechtsdag.

U krijgt er bericht over wanneer de rechtsdag in uw zaak zal worden gepland. U en uw advocaat hoeven op de rechtsdag niet aanwezig te zijn, omdat er namens u een cassatieschriftuur is ingediend waarin uw standpunten al naar voren komen.

Op de rechtsdag kan de Hoge Raad direct uitspraak doen. Gebeurt dat niet, dan zal de Hoge Raad op de rechtsdag bekend maken wanneer de advocaat-generaal bij de Hoge Raad zijn conclusie over uw zaak zal nemen. In zijn conclusie geeft de advocaat-generaal een onafhankelijk advies aan de Hoge Raad over de te nemen beslissing in uw zaak. Uw advocaat ontvangt een kopie van de conclusie van de advocaat-generaal. De Hoge Raad is overigens niet verplicht die conclusie te volgen.

De Borgersbrief

Als de advocaat-generaal de Hoge Raad in zijn conclusie adviseert om één of meer namens u ingediende cassatiemiddelen te verwerpen en zijn advies voor u dus negatief uitpakt, bestaat er nog de mogelijkheid voor uw cassatieadvocaat om een reactie op deze conclusie naar de Hoge Raad te sturen. Deze reactie op de conclusie van de advocaat-generaal heet naar een uitspraak van het Europees Hof voor de Rechten van de Mens een Borgersbrief.

De Borgersbrief moet binnen twee weken na verzending van de conclusie van de advocaat-generaal bij de Hoge Raad binnen zijn. Dit is een aanzienlijk kortere periode dan de 60 dagen waarbinnen de cassatieschriftuur moet worden ingediend. De termijn is zoveel korter omdat het niet de bedoeling is dat in de Borgersbrief alle eerder ingediende cassatiemiddelen worden herhaald. De Borgersbrief is bedoeld om aan te geven waarom en op welke punten de conclusie van de advocaat-generaal naar de mening van u en uw cassatieadvocaat onjuist is.

De Hoge Raad neemt kennis van de Borgersbrief en betrekt die bij zijn uitspraak.

Cassatiezaak uitspraak

Op de dag van de conclusie van de advocaat-generaal zal ook bekend worden op welke datum de Hoge Raad in uw cassatiezaak uitspraak zal doen. Dat is vaak minimaal nog een week of zes later. Uw advocaat wordt vervolgens van de uitspraak op de hoogte gesteld.

Al met al kan de cassatieprocedure (vele) maanden duren. Wij kunnen in die tijd de procedure voor u in de gaten houden en u verder informeren.