Witwassen

In de kern komt witwassen neer op het verbergen of verhullen van de strafbare herkomst van een voorwerp. In de meeste gevallen gaat het om het witwassen van geld verkregen uit illegale activiteiten als subsidiefraude, vastgoedfraude, btw-fraude, zorgfraude of andersoortige vermogensdelicten.

Concreet strafbaar feit

Voor een veroordeling in een eventuele strafzaak hoeft niet te worden bewezen uit welk concreet strafbaar feit het geld of goed afkomstig is. Voldoende is dat het niet anders kan zijn dan dat het voorwerp uit misdrijf afkomstig is. Als iemand bijvoorbeeld onvoldoende inkomsten heeft om zijn vermogen te verklaren, kan dit al voldoende bewijs zijn voor een uit misdrijf afkomstig voorwerp. Indien zo een geval zich voordoet, mag van de betrokkene worden verlangd dat hij een verklaring geeft voor de herkomst van het aangetroffen geld of goederen. Deze verklaring dient concreet te zijn, in enige mate verifieerbaar, en niet op voorhand hoogst onwaarschijnlijk. Bij de beoordeling van de verklaring kan van belang zijn of de betrokkene van meet af aan tegenwicht aan de verdenking van witwassen heeft geboden of dat hij pas in een later stadium van het strafrechtelijk onderzoek is gaan verklaren. Zodra de verklaring over de herkomst daartoe aanleiding geeft, is het aan het Openbaar Ministerie nader onderzoek te doen naar die alternatieve herkomst van het geld of goed. Bij de uiteindelijke beoordeling door de rechter gaat het erom of met voldoende mate van zekerheid kan worden uitgesloten dat het geldbedrag of het goed waarop de verdenking betrekking heeft een legale herkomst heeft en dat daarom een onrechtmatige herkomst als enige logische verklaring kan gelden. Hoewel formeel geen sprake is van een omkering van de bewijslast, ligt op de verdachte wel degelijk een zware last zijn vermogen door middel van legale bronnen te verklaren.

Er zijn vele constructies denkbaar waarbij sprake kan zijn van het verbergen of verhullen van de illegale herkomst van een geldbedrag. Indien het vermoeden van witwassen een geldbedrag of goed betreft afkomstig uit een door iemand zelf gepleegd strafbaar feit, is het bijvoorbeeld enkel voorhanden hebben niet voldoende om witwassen bewezen te achten. Er moet een handeling hebben plaatsgevonden waardoor de illegale herkomst wordt verhuld.