Donorovereenkomst

Als een vrouw een kinderwens heeft, maar alleenstaand is of geen heteroseksuele relatie heeft, zijn er aantal opties om deze kinderwens te vervullen. Eén daarvan is via een zaaddonor. Wordt gebruik gemaakt van een bekende donor, ofwel een ‘C-donor’, dan is het nodig om een donorovereenkomst te sluiten.

Soorten donoren

Eerst een korte uitleg over de verschillende soorten donoren die wij in Nederland kennen.

Tot 2004 bestond in Nederland voor zogenaamde ‘A-donoren’ de mogelijkheid om anoniem sperma te doneren. Op 1 juni 2004 is de Wet donorgegevens kunstmatige bevruchting (‘WDKB’) in werking getreden. Uitgangspunt van de WDKB is dat elk kind het recht heeft om te weten van wie het afstamt. Hierdoor is het niet meer toegestaan om anoniem te doneren. Sindsdien worden in Nederland twee soorten spermadonoren onderscheiden: B- en C- donoren.

Een B-donor is een, op het moment van doneren, voor de wensouder(s) onbekende donor van een kliniek. Kinderen van een B-donor mogen vanaf 16 jaar de identiteit van hun donor opvragen bij de Stichting Donorgegevens Kunstmatige Bevruchting, die de gegevens beheert.

Een C-donor is een voor de wensouder(s) bekende donor, bijvoorbeeld uit de familie- of vriendenkring. Maar ook via fora voor mensen met een kinderwens kan gezocht worden naar een donor (of andersom, naar een wensmoeder). Voor dit type donor wordt meestal gekozen als je wil dat de donor een rol gaat spelen in het leven van je kind. Omdat dit donortraject – anders dan de zogenaamde bekende (B-)donor – buiten een kliniek omgaat, gaat dit helaas niet altijd goed. De gemaakte afspraken worden niet nagekomen, of zijn niet voldoende duidelijk waardoor er misverstanden en onjuiste verwachtingen ontstaan, of de donor ziet in een laat stadium toch nog af van een donatie. Maar ook voor wat betreft de gezondheidschecks gaat deze vorm van donatie op basis van goed vertrouwen. Binnen een kliniek wordt een donor bijvoorbeeld regelmatig gecheckt op seksueel overdraagbare aandoeningen en wordt de kwaliteit van het sperma gecontroleerd.
Kortom, in het geval van een C-donor is het erg belangrijk om goede en voor iedereen heldere afspraken te maken. Zodat alle betrokken partijen weten waar ze aan toe zijn en ook of ze dezelfde ideeën hebben over het donortraject, zowel voorafgaand aan de donatie, tijdens het traject en eventuele zwangerschap en na de geboorte.

“Is dat nou echt nodig, zo’n donorovereenkomst?” Deze vraag horen wij met enige regelmaat, en het antwoord is heel kort: ja, dat is heel erg nodig en belangrijk. In een donorcontract leg je namelijk alle afspraken vast rondom de donatie (voor, tijdens en na) en check je ook onder begeleiding van een deskundige of jullie dezelfde ideeën hebben over de donatie en alles wat eraan voorafgaat en daarna komt. Dus onder andere over de juridische status van de donor en de rol die de donor krijgt in het leven van je kind, maar ook over het traject van de spermadonatie, de zwangerschap en de opvoeding en verzorging van het toekomstige kind.

Voor zowel de donor als de wensouder(s), is een dergelijke overeenkomst erg belangrijk. Of het nu gaat om een alleenstaande moeder of twee vrouwen die met behulp van een donor een kindje willen krijgen of een man/vrouw stel met vruchtbaarheidsproblemen, bij het vervullen van je/jullie kinderwens is het opstellen van een donorovereenkomst en goed met elkaar nadenken en spreken over de inhoud van die overeenkomst erg belangrijk voor het laten slagen van dit traject dat jullie samen aangaan.

Deskundige juridische bijstand

Voorafgaand aan het opstellen van de donorovereenkomst bespreken wij jouw/jullie wensen met betrekking tot de invulling van het donorschap. Belangrijk daarbij is dat niet alleen wordt gekeken naar de korte termijn (gaat de donor een ouderrol vervullen of niet), maar zeker ook naar de lange termijn (wat als het kindje er eenmaal is) en de nog langere termijn (wat als het kind ouder wordt en vragen gaat stellen, of wat als de situatie van (een van) beide partijen verandert).

Dit zijn onderwerpen waar je normaal gesproken niet over nadenkt of waarvan je denkt dat het wel los zal lopen. Maar wij zien in de praktijk toch vaak problemen ontstaan als dit soort zaken niet goed met elkaar zijn besproken, niet duidelijk wat de verwachtingen over en weer zijn en de gemaakte afspraken niet goed zijn vastgelegd. Ondanks dat er tal van ‘model’ overeenkomsten te vinden is op internet, raden wij je aan je hierbij vooral te laten begeleiden en adviseren door een in dit onderwerp gespecialiseerd advocaat.

Aan de voorkant kunnen wij zaken nog repareren en goed regelen voor je. Aan de achterkant een probleem oplossen is vele malen lastiger of zelfs onmogelijk, nog even los van de kosten die een procedure met zich meebrengt en de emotionele belasting die het oplevert. Hierbij geldt dus echt dat een goed begin het halve werk is en goede juridische bijstand essentieel!

Meer informatie: