Naamswijziging

De voor- en achternaam vormt een essentieel onderdeel van iemands identiteit. Welke voor- en achternaam iemand draagt wordt eigenlijk altijd voor diegene gekozen. Er kunnen allerlei redenen zijn waarom iemand een naamswijziging wenst. Onder bepaalde omstandigheden is het mogelijk om de voor- en/of achternaam te laten veranderen.

Wijzigen of verbeteren

Het veranderen van een voor- en of achternaam kent veel vormen. Te denken valt aan het wijzigen, toevoegen, schrappen of verbeteren van een naam. Het is belangrijk om dit verschil goed te begrijpen omdat het wijzigen (waaronder toevoegen of schrappen van een naam) en het verbeteren van een naam op verschillende manieren geregeld dient te worden.

Verbeteren van de voor- of achternaam

Het komt wel eens voor dat een voor- of achternaam niet correct is gespeld in de geboorteakte en/of in de basisregistratie personen (BRP). In deze gevallen dient te worden aangetoond dat er sprake is van een kennelijke schrijf- of spelfout of kennelijke misslag.

Een verzoek tot verbetering van een kennelijke schrijf- of spelfout of kennelijke misslag van uw voornaam in de geboorteakte dient ingediend te worden bij de ambtenaar van de burgerlijke stand. Een verzoek tot verbetering van de geboorteakte of de BRP is kosteloos en een advocaat inschakelen is niet verplicht.

Weigert de ambtenaar van de burgerlijke stand uw verzoek tot verbetering van de voor- of achternaam? Dan kunt u uw verzoek tot verbetering binnen zes weken na de weigering van de ambtenaar voorleggen aan de rechtbank. In dat geval dient u wel een advocaat in te schakelen. Wij kunnen u daarin bijstaan.

Onder bepaalde voorwaarden is het zowel voor volwassenen als voor minderjarigen (via hun wettelijk vertegenwoordigers) mogelijk om de voornaam of voornamen te laten wijzigen, schrappen of toevoegen. Het verzoekschrift tot voornaamswijziging dient door een advocaat ingediend te worden bij de rechtbank.

De wet stelt eisen aan het wijzigen, schrappen en toevoegen van een of meerdere voornamen. De eisen zijn voor meerder- en minderjagen hetzelfde. De nieuwe naam mag bijvoorbeeld niet ongepast zijn, maar ook moet er sprake zijn van zwaarwichtige redenen voor de gewenste voornaamswijziging.

Wanneer is er sprake van zwaarwichtige redenen? Dat staat niet in de wet en is overgelaten aan het oordeel van de rechter. Voorbeelden van zwaarwichtige redenen zijn bijvoorbeeld:

• De betekenis die de voornaam in een andere taal heeft;
• De betekenis die de voornaam vanwege een bepaalde religie heeft;
• Een verwijzing naar bijvoorbeeld een familielid waar u juist een goede (toevoeging naam) of slechte band (schrapping naam) mee heeft;
• Gepest worden vanwege de voornaam;
• Psychisch lijden onder de voornaam;
• Adoptie;

Omdat een verzoek tot voornaamswijziging door de rechter alleen wordt toegewezen als er sprake is van zwaarwegende belangen, is het belangrijk dat uw verzoek tot wijziging goed onderbouwd wordt en dat u hierbij goede rechtsbijstand heeft. Bij ons kunt u rekenen op die goede rechtsbijstand.

Wijzigen van de achternaam (algemeen)

Het is ook mogelijk om onder bepaalde voorwaarden de achternaam te laten wijzigen. In tegenstelling tot de voornaamswijziging, zit er een verschil in eisen voor de wijziging van een achternaam bij volwassenen en die van minderjarige kinderen.

Een verzoek tot wijziging van de achternaam kunt u zelf indienen bij Dienst Justis, de screeningsautoriteit van de rijksoverheid. Voor het wijzigen van een achternaam stelt Dienst Justis strenge eisen, zowel bij volwassenen als bij minderjarige kinderen.

Wijzigen van de achternaam (minderjarige kinderen)

Als ouders geen keuze maken of het hierover niet eens kunnen worden, draagt het kind geboren tijdens het huwelijk of een geregistreerd partnerschap van rechtswege de naam van de vader. Kinderen geboren buiten het huwelijk dragen in beginsel de naam van de moeder. Ouders kunnen bij de geboorte ook actief een keuze maken voor de naam van de vader, de naam van de moeder of vanaf 1 januari 2014 ook voor een dubbele achternaam (de achternaam van zowel moeder als vader).

Wijziging van de achternaam van een minderjarig kind dient te worden verzocht door zijn of haar wettelijke vertegenwoordiger(s). Als beide ouders met het gezag zijn belast, kan de achternaam alleen worden gewijzigd als beide ouders hiermee akkoord gaan.

Geeft één van beide gezaghebbende ouders geen akkoord, dan zal de ouder die de wijziging wil de rechter eerst moeten verzoeken om vervangende toestemming moeten vragen aan de rechtbank. Zonder toestemming zal Dienst Justis namelijk het  verzoek niet in behandeling nemen. Wij kunnen u in dit soort gevallen bij staan om de benodigde toestemming via de rechter te verkrijgen.

Een verzoek tot wijziging van de achternaam van een minderjarig kind kan – samengevat – worden verzocht in de volgende gevallen:

1. Wijziging van de achternaam van de minderjarige in die van een andere ouder of verzorger. Een dergelijk verzoek kan slechts worden ingediend als het kind gedurende een bepaalde periode (variërend van drie tot vijf jaar) direct voorafgaand aan het verzoek (mede) is verzorgd en opgevoed door degene wiens naam het kind zal krijgen. Indien de minderjarige ouder dan 12 jaar is dient deze ook in te stemmen met het verzoek.
2. Door toepassing van regels van internationaal privaatrecht kunnen kinderen van dezelfde ouders verschillende achternamen hebben. Bijvoorbeeld doordat de kinderen in verschillende landen zijn geboren. Het moet gaan om kinderen van dezelfde ouders waarbij er eenheid van naam binnen het gezin ontstaat. Het verschil in achternaam moet ontstaan zijn als gevolg van de toepassing van regels van internationaal privaatrecht. Ook in dit geval dient een minderjarige die ouder is dan 12 zelf in te stemmen met het verzoek. Een verzorgingstermijn is in dit geval geen voorwaarde.
3. De achternaam kan ook gewijzigd worden indien de minderjarige een dubbele nationaliteit heeft en de achternaam gewijzigd dient te worden in de achternaam die de minderjarige volgens het recht van het andere land bij de geboorte heeft verkregen. De achternaam die het kind volgens het recht van dat andere land heeft, kan het kind ook in Nederland krijgen. Ook in dit geval dient een minderjarige die ouder is dan 12 zelf in te stemmen met het verzoek. Een verzorgingstermijn is in dit geval geen voorwaarde.
   Wenst u de achternaam van uw minderjarige kind te wijzigen? Neem dan vooral contact met ons op voor advies en bijstand.

Wijzigen van de achternaam (volwassenen)

Een meerderjarige kan Dienst Justis zelf verzoeken om een wijziging van de achternaam. Er zijn 13 limitatieve situaties waarin onder bepaalde voorwaarden de wijziging van de achternaam verzocht kan worden:

1. Het wijzigen van de achternaam in die van de andere (pleeg)ouder of verzorger;
2. Een naamswijziging die plaatsvond tijdens de minderjarigheid ongedaan maken;
3. De naamskeuze van de ouders herzien;
4. Dezelfde naamswijziging verzoeken als die van de ouder;
5. Naamswijziging in de oorspronkelijke achternaam na ontbinding huwelijk;
6. Een niet Nederlandse klinkende achternaam wijzigen;
7. Een onwelvoeglijke of bespottelijke achternaam wijzigen;
8. Een veelvoorkomende achternaam wijzigen;
9. Een onjuist gespelde achternaam wijzigen;
10. Het (terug) krijgen van de oorspronkelijke Friese achternaam;
11. Een achternaam toevoegen die eerder voorkwam (als bijvoorbeeld de voorouders de dubbele achternaam vroeger voerden);
12. Een achternaam toevoegen die is uitgestorven of met uitsterven wordt bedreigt;
13. Vanwege de lichamelijke of geestelijke gezondheid de achternaam wijzigen;

Bij ieder van de bovenvermelde voorwaarden gelden andere vereisten en dient u bepaalde documenten mee te sturen. In het geval het verzoek onvolledig is, zal het niet in behandeling worden genomen. Hoewel u het verzoek zelf in kunt dienen bij Dienst Justis is het vanwege de strenge eisen raadzaam om u te laten bijstaand door een advocaat.