Nut en noodzaak van de procedure

6 oktober 2020

Om de achterstanden die zijn ontstaan door de (eerste) corona lockdown weg te werken worden in sommige rechtbanken inmiddels de avonden en weekenden benut om extra zittingen te houden. Daarmee zouden binnen afzienbare tijd de extra achterstanden weggewerkt kunnen worden, maar daarmee zijn we er nog niet. De ‘normale’ achterstanden blijven en vragen dus meer maatregelen om weggewerkt te worden. Vergroting van de capaciteit is natuurlijk een optie, maar kost veel geld en is bovendien een traject van de lange adem. Het opleiden van rechters en officieren van justitie en het opschalen van de organisatie daarachter kost veel tijd.

Kritische blik op achterstanden

Een efficiëntere manier zou een kritische blik op de werkvoorraad van het OM en de rechtbanken zijn en de oorzaak van de achterstanden. Is het echt nodig om al die zaken (nog) voor de rechter te brengen? Onlangs deed de rechtbank Midden-Nederland een dappere poging rekening te houden met het belang van verdere behandeling van een ontnemingszaak.

Tegen de verdachte is een ontnemingsvordering aanhangig voor een bedrag van bijna €300.000,-. Een enorm bedrag dat in beginsel natuurlijk de moeite van het procederen waard is. Aan dezelfde verdachte zijn echter al onherroepelijke betalingsverplichtingen aan de Staat voor bijna €1.000.000,- opgelegd terwijl geen enkel vermogensbestanddeel is aangetroffen. Als er ooit vermogen wordt aangetroffen dan kan dus voor bijna een miljoen euro geïncasseerd worden zonder verdere procedure. Pas wanneer dat bedrag volledig is voldaan zou het innen van het nog vast te stellen bedrag in de door de rechtbank beoordeelde procedure aan de orde komen. De rechtbank acht de kans daarop zo klein dat het OM niet-ontvankelijk werd verklaard bij gebrek aan redelijk belang bij de ontnemingsprocedure.

De verdachte wilde zich natuurlijk verweren tegen de vordering van het OM. Op de regiezitting, waar primair werd verzocht om de niet-ontvankelijk van het OM, werd daarom verzocht een 10-tal getuigen te mogen horen en de behandeling van de zaak vooraf te laten gaan door uitwisseling van schriftelijke standpunten. Daarmee zouden vooral de professionele procespartijen van werk worden voorzien want tot het innen van een eventueel op te leggen betalingsverplichting zou het niet komen. De rechtbank was dapper genoeg om dat in te zien en zo ruimte te maken voor de behandeling van zaken die nog wel een redelijk belang dienen. De officier van justitie heeft daartegen hoger beroep ingesteld.