Versoepeling ontslagbescherming

18 juni 2012

Bij het akkoord van de twee regeringspartijen VVD en CDA en de tweede kamerpartijen D’66, Groen Links en Christen Unie, het zogenoemde Lente- of Kunduzakkoord, is een paragraaf opgenomen over de versoepeling van de ontslagbescherming. De partijen zijn van oordeel dat een versoepeling de arbeidsmarkt en de economie een positieve impuls zal geven.

Op dit moment kunnen werkgevers een ontslag kiezen uit twee opties.

De eerste is een ontslagvergunning aanvragen bij het UWV. Daarna komt de arbeidsovereenkomst door opzegging tot een einde.

De tweede is ontbinding van de arbeidsovereenkomst. Dit kan verzocht worden bij de sector kanton van de rechtbank. Beide procedures nemen gemiddeld zes weken in beslag. Na verkregen ontslagvergunning, heeft het UWV geen bevoegdheid om een vergoeding toe te kennen. De kantonrechter heeft die bevoegdheid wel.

Bij een neutraal ontslag, bijvoorbeeld op grond van vervallen functie of bedrijfseconomische redenen, is de vergoeding voor oudere werknemers die lang in dienst zijn gemiddeld een maandsalaris per dienstjaar.

Het Lenteakkoord verlaagt deze vergoeding. Vanaf 2014 zou de vergoeding gekoppeld worden aan een kwart maandsalaris per gewerkt jaar, met een maximum van zes maanden. Voorts zou de werkgever mee moeten betalen aan de WW-uitkering, die de werknemer ontvangt na zijn ontslag, gedurende de eerste zes maanden.

In het nieuw voorgestelde systeem is er geen toetsing vooraf door het UWV/de kantonrechter meer. De werkgever zou dan tijdens een bijeenkomst met de werknemer kunnen toelichten dat er een einde aan de arbeidsovereenkomst komt en tot opzegging overgaan, zoals in België ook het geval is. De werkgever dient het beginsel ‘hoor en wederhoor’ zorgvuldig toe te passen. Denkbaar is dat de werkgever ter zake een aparte procedure in werking zet, waarbij de werknemer zich kan laten bijstaan door bijvoorbeeld een lid van de OR, een vakbondslid, of een advocaat.

Mocht de werknemer het uiteindelijk niet eens zijn met het ontslag/de opzegging, dan heeft hij als enige mogelijkheid om tot een procedure kennelijk onredelijk ontslag over te gaan, een procedure die doorgaans toch wel een jaar in beslag neemt.

Er is groeiende kritiek op de plannen. Vakbonden, SP en PVDA en een 16-tal arbeidsrechtwetenschappers, zijn van oordeel dat de oudere werknemer door de versoepeling de dupe zal worden en het bovendien de economie niet zal helpen.

Los hiervan rijst de vraag, of het Nederlandse arbeidsrecht wel zo rigide is, als de (regerings)partijen veronderstellen. Sinds de Wet Flexibiliteit en Zekerheid (1999), zijn er tal van mogelijkheden om tijdelijke contracten aan te gaan. Uiteraard kunnen ook uitzendkrachten ingezet worden.

Bovendien worden zowel de UWV-vergunningen als de ontbindingen door de kantonrechter, merendeels gehonoreerd. Het is niet voor het eerst dat er discussie ontstaat over het Nederlandse arbeidsrecht. En dat zal ook niet voor het laatst zijn.

Door mr. Richard Martens

Een arbeidsrecht advocaat van Cleerdin & Hamer geeft antwoorden op vragen over ontslag, functiewijziging, re-integratie en ontbinding arbeidsovereenkomst.