Sporen die de politie naar drugslaboratoriums leiden

26 mei 2021

De politie maakt jaarlijks cijfers bekend over successen die zijn geboekt bij het opsporen en oprollen van drugslabs, opslaglocaties voor synthetische drugs en dumplocaties van drugsafval. 2020 was voor de politie een goed jaar, zo blijkt uit cijfers die pas bekend zijn gemaakt. Het aantal drugslaboratoriums dat de politie oprolde is met 20% gestegen. Ook het aantal opgespoorde locaties waar chemicaliën opgeslagen liggen voor de productie van bijvoorbeeld extasy (MDMA), speed (amfetamine), crystal meth (methamfetamine) of GHB, is 23% hoger dan in eerdere jaren.

In Flevoland is het aantal drugspanden waar de politie lucht van kreeg zelfs verdubbeld ten opzichte van eerdere jaren. Zo is het afgelopen jaar in Almere een grote slag geslagen toen een opslaglocatie op een industrieterrein werd ontdekt waar 12.000 liter chemicaliën waren opgeslagen. Hoe komt het dat de politie opeens zoveel meer drugslabs en opslaglocaties voor chemicaliën waarmee harddrugs wordt geproduceerd op het spoor komt?

Communicatiekanalen gekraakt

De stijging van het aantal opgerolde drugslaboratoriums wordt deels verklaard doordat de politie er in is geslaagd om verschillende gecodeerde chatprogramma’s te kraken. Pretty Good Privacy (PGP), Encrochat en Sky ECC, allemaal voorbeelden van berichtendiensten waar de politie het afgelopen jaar een voet binnen de deur heeft weten te krijgen. Na maanden lang live meelezen met communicatie van personen die zich onbespied waanden en dachten openlijk te kunnen spreken over verboden zaken, heeft de politie een grote slag kunnen slaan. Ook criminele organisaties die zich toeleggen op de productie en handel in harddrugs bleken in grote getale gebruik te maken van encrypted berichtendiensten. Op die manier is de politie een groot aantal drugslabs en opslaglocaties op het spoor gekomen.

Een kwestie van prioriteit

Politie en Openbaar Ministerie hebben de aanpak van drugslabs hoge prioriteit gegeven. Achterliggende gedachte daarbij is dat het productieproces van harddrugs gevaarlijk kan zijn en de opslag van chemische stoffen op locaties die daarvoor niet specifiek zijn bestemd en ingericht schadelijk is voor de gezondheid. Een pas gestarte campagne van Meld Misdaad Anoniem (MMA) zou de politie meer informatie van (anonieme) burgers moeten opleveren over productie- en opslaglocaties voor harddrugs. Iedereen wordt opgeroepen omstandigheden te melden die duiden op de aanwezigheid van een drugslab of de aanwezigheid van chemicaliën. Denk bijvoorbeeld aan het ruiken van de (chemische) geur van anijs, amandel, aceton of ammoniak.

Risico’s van anonieme meldingen

Maar lang niet alle in de MMA-campagne opgesomd omstandigheden vormen een sterke aanwijzing voor de aanwezigheid van een drugslaboratium. Activiteiten die op ongebruikelijke tijdstippen plaatsvinden, de aanwezigheid van afzuiginstallaties via het dak en beveiliging van een bedrijfspand of loods met camera’s passen net zo goed bij een bonafide onderneming. Het komt nu al geregeld voor dat de politie ergens invalt op basis van een anonieme melding, maar de tipgever het niet bij het juiste eind heeft. Zal dat met de start van de MMA-campagne veel vaker gaan gebeuren?

Ook als een anonieme tipgever wel goed zit, is het voor de politie risicovol om al te snel in actie te komen na een melding via Misdaad Anoniem. Zaken waarin een MMA-melding het startpunt vormt eindigen regelmatig in een vrijspraak. De rechter toetst altijd achteraf of de politie wel voldoende en betrouwbare informatie had voor de inval in een woning of bedrijfspand. Bevat een MMA-melding informatie die niet perse duidt op de aanwezigheid van een drugslab of grondstoffen voor de productie van harddrugs? Dan kan de rechter het bewijs dat is verzameld bij de inval of doorzoeking van het bewijs uitsluiten. Vaak is er dan nog onvoldoende bewijs over om een veroordeling op te baseren.

Bijstand door een advocaat

Stevenen we komend jaar dan af op weer een forse stijging van het aantal ontdekte drugslabs? Als het aan politie en Openbaar Ministerie ligt wel. Verdachten die worden aangehouden op verdenking van betrokkenheid bij een drugslab of opslaglocatie doen er goed aan een advocaat in te schakelen met kennis en kunde op het gebied van drugszaken! De sporen die de politie tot nu toe naar verdachten leiden zijn niet zonder risico’s. Bijstand van een advocaat die de vingers feilloos op de zwakke plekken weet te leggen maakt juist in die gevallen een enorm verschil.