Open brief aan de ministers Grapperhaus en Dekker
24 februari 2020
Door: Robert Malewicz
Geachte Minister Grapperhaus, geachte Minister Dekker,
Onlangs hoorde ik van uw plannen om het register voor tolken en vertalers uit te breiden met ongekwalificeerde tolken en vertalers en hun diensten aan externe bemiddelaars uit te besteden. Hierbij doe ik een klemmende oproep om deze beleidsvoornemens met betrekking tot de inzet van tolken en vertalers in de Nederlandse rechtspleging te heroverwegen. Uw plannen zullen een direct negatief effect hebben op de kwaliteit van de Nederlandse rechtspleging. Bovendien zal het beleid uiteindelijk veel geld kosten en zorgen voor vertraging in tal van processen bij rechtbanken en gerechtshoven in Nederland. Het is penny wise, pound foolish.
Als strafrechtadvocaat maak ik vaak dankbaar gebruik van de diensten van goede tolken en vertalers. Voor alle procespartijen (verdachte, slachtoffer, rechter, officier van justitie en de advocaat) is hun rol van groot belang.
Er zijn voorbeelden te over van ongelukken die kunnen gebeuren op het moment dat de tolk of vertaler fouten maakt. Fouten omdat ze een ander dialect spreken dan de verdachte, de juridische taal niet machtig zijn, dan wel onvoldoende tweetalig zijn. Tapgesprekken waarin cruciale passages verkeerd worden uitgelegd kunnen doorslaggevend zijn voor een bewijsconstructie waarbij lange gevangenisstraffen worden opgelegd. Getuigenverhoren moeten worden opgeschort omdat tolk en getuige elkaar niet verstaan, Nederlanders kunnen worden uitgeleverd op basis van onjuiste vertalingen en slachtoffers kunnen onvoldoende gebruik maken van hun spreekrecht omdat hun verhaal niet goed wordt overgebracht. Het is een greep uit concrete voorbeelden van de problematiek die we vaker zullen gaan zien als uw plannen worden doorgezet.
Een verdere bezuiniging op de diensten van tolken en vertalers zal het aantal incidenten doen toenemen. En daarmee zullen de kosten in de rechtspleging oplopen. Het aanhouden van zittingen om een wel voldoende kundige tolk op te roepen, het uitestellen van een inhoudelijke behandeling om stukken alsnog correct te vertalen, het zal tot onnodige kostenposten leiden. Daarnaast zal de ergernis en frustratie bij alle procesdeelnemers door onnodige vertragingen toenemen.
En niet alleen procespartijen zullen door het voorgenomen beleid worden geraakt. Ook de beroepsgroep van tolken en vertalers zal door de maatregelen worden getroffen. Hun vergoeding is nu al onder de maat en de nu voorgenomen maatregelen zullen naar verwachting leiden tot een forse uitstroom van de gekwalificeerde en goed opgeleide professionals. Daarmee zal de kwaliteit verder onder druk komen te staan en komen we in een negatieve spiraal omdat door het uittreden van tolken en vertalers de rechtspleging nog verder inboet aan kwaliteit.
Tolken en vertalers dragen altijd het standpunt van een andere partij over, zelf blijven ze door die rol op de achtergrond. Maar hun belang voor de rechtspleging in Nederland is enorm en fundamenteel. Ik voel het daarom als mijn plicht voor hen op te komen en daarmee voor een kwalitatief goede Nederlandse rechtspleging.
Ik roep u daarom op uw maatregelen te heroverwegen en juist extra te investeren in het register voor tolken en vertalers. Daarmee is uiteindelijk een betere rechtspleging gewaarborgd.
Hoogachtend,
