Meer-ouderschap, hoe zit het en kan het?

2 november 2022

Binnen het familierecht zijn er de laatste jaren veel ontwikkelingen waarbij stellen van gelijk geslacht een kinderwens hebben en een kind regelmatig meer 2 ouders heeft. De wet(gever) is alleen helaas veel minder ver dan de maatschappij en voorziet niet in juridische regelingen die hierbij aansluiten.

Huidige stand van zaken

Op dit moment is het niet mogelijk dat een kind meer dan 2 juridische ouders heeft. Het gezag over een kind kan op dit moment ook door maximaal 2 personen worden uitgeoefend. Dit zorgt in gezinnen met meer dan 2 ouders regelmatig voor problemen.

Staatscommissie Herijking Ouderschap

Alweer bijna 6 jaar geleden, op 7 december 2016, presenteerde de Staatscommissie Herijking Ouderschap (hierna: Staatscommissie) het rapport ‘Kind en ouder in de 21e eeuw’. In dit rapport gaf de Staatscommissie de regering advies over de vraag of het wenselijk is om bestaande regelgeving over het ontstaan van juridisch ouderschap te wijzigen. Ook boog de commissie zich over de invoering van een wettelijke regeling voor meer-ouderschap, meer-oudergezag en draagmoederschap.

Aanbeveling Staatscommissie meer-ouderschap

Ten aanzien van het meer-ouderschap kwam de Staatscommissie tot de conclusie gekomen dat het huidige systeem te beperkt is en heeft zij aanbevelingen gedaan om juridisch meer-ouderschap mogelijk te maken. Het meer-ouderschap zou volgens de commissie enkel mogelijk moeten zijn als de ouders voor de geboorte van het kind al de intentie hebben om gelijkwaardige ouders te zijn. Er moet in dat geval ook een ouderschapsovereenkomst worden opgesteld waarin er afspraken moeten worden gemaakt over het ongeboren kind. Zo moet o.a. duidelijk zijn bij wie het kind gaan wonen, wanneer hij/zij de andere ouders ziet en hoe de kosten van het kind verdeeld worden. Tevens moet worden opgenomen hoe het kind geïnformeerd zal worden over zijn ontstaansgeschiedenis. Het meer-ouderschap moet voorts worden beperkt tot 4 personen en maximaal 2 huishoudens. De toetsing of een meer-ouderschap wordt toestaan vindt plaats door de rechtbank. Aldus de commissie.

Standpunt kabinet

Het kabinet is in het hierop volgende wetsvoorstel in 2020 niet mee gegaan met de aanbevelingen van de Staatscommissie over meer-ouderschap en meer-oudergezag. Het kabinet heeft in haar wetsvoorstel een regeling opgenomen waarbij er een mogelijkheid voor ‘deelgezag’ ontstaat. Personen die nauw betrokken zijn bij de verzorging of opvoeding van een kind, maar geen ouderlijk gezag kunnen krijgen (bv. omdat er al twee ouders met gezag zijn), ‘deelgezag’ kunnen krijgen. Bij dit ‘deelgezag’ kunnen naast twee gezaghebbende ouders, maximaal twee andere ouders ‘deelgezag’ krijgen. Dit ‘deelgezag’ houdt in dat de ouders met deelgezag bevoegd zijn bepaalde beslissingen te namen over dagelijkse verzorging van het kind. Deze dagelijkse verzorging houdt volgens het kabinet bijvoorbeeld schoolkwesties en standaard doktersbezoeken in. Maar uiteindelijk blijft de mening van de ouder(s) met het ouderlijk gezag doorslaggevend.

Conclusie

Voorlopig zijn er dus geen wettelijke regelingen die aansluiten bij de gezinnen waarin een kind meer dan 2 ouders heeft. Afspraken over hun kind(eren) moeten deze ouders dus samen maken en kunnen worden vastgelegd in een ouderschapsovereenkomst of ouderschapsplan. Wij kunnen jullie begeleiden bij het opstellen van zo’n ouderschapsovereenkomst. Dan kunnen we er voor zorgen dat zolang de wet niet voorziet in regelingen voor meer-ouderschap, er in ieder geval wel een goede overeenkomst ligt waarin de afspraken over jullie meer-ouderschap zijn opgenomen. En dat is belangrijk, want net als bij andere gezinnen weet je niet wat de toekomst brengt en zul je als ouders nog heel wat beslissingen samen moeten gaan nemen over je opgroeiende kind. Beslissingen waar je niet altijd hetzelfde over denkt. Het is dus heel belangrijk om hierover op een goede en constructieve manier met elkaar in gesprek te gaan, bij voorkeur onder begeleiding van een deskundige die jullie kan wijzen op alle juridische en praktische zaken waar je op moet letten en waar je afspraken over moet maken.

Wil je meer hierover weten of een afspraak maken, neem dan gerust contact op met Floor Rost Onnes of Glenda Raap