Is senioriteit als zodanig een recht dat bij overgang van onderneming mee overgaat?

8 augustus 2023

Door: Laura Metselaar

Op 1 januari 2014 heeft een overgang van onderneming van Martinair naar KLM plaatsgevonden. Ten aanzien van de vrachtvliegers die op dat moment in dienst waren bij Martinair, heeft de Hoge Raad reeds eerder in 2019 geoordeeld dat zij per 1 januari 2014 van rechtswege in dienst zijn getreden bij KLM. Daarmee zijn de vanaf die datum uit de arbeidsovereenkomst tussen de vrachtvliegers en Martinair voortvloeiende rechten en verplichtingen overgegaan op KLM, hetgeen voortvloeit uit artikel 7:663 BW.

Plaats op senioriteitslijst wordt bepaald door anciënniteit

Met het eerdere arrest waren de vrachtvliegers echter nog niet uitgeprocedeerd. Dit omdat volgens de vrachtvliegers het voorgaande ook met zich meebrengt dat hun senioriteit – de plaats op de senioriteitslijst die wordt bepaald door anciënniteit – tevens is overgegaan en dat zij daarom op de senioriteitslijst van KLM moeten worden geplaatst. Is senioriteit een recht in de zin van art. 7:663 BW? Op 20 januari 2023 heeft de Hoge Raad hierover geoordeeld.

Is senioriteit een recht?

Om de vraag of senioriteit een recht is in de zin van artikel 7:663 BW te kunnen beantwoorden, dient artikel 7:663 BW te worden uitgelegd. Artikel 7:663 BW vormt de implementatie van artikel 3 lid 1 van Richtlijn 2001/23 inzake overgang van ondernemingen (hierna: de Richtlijn). Dit betekent dat de rechtspraak van het Hof van Justitie van de Europese Unie (hierna: HvJEU) over deze Richtlijn richtinggevend is voor de uitleg van artikel 7:663 BW.

Is senioriteit een recht is dat overgaat bij overgang van onderneming?

Tot op heden heeft het HvJEU zich niet eerder uitgelaten over de vraag of senioriteit een recht is dat overgaat bij overgang van onderneming. Wel heeft het HvJEU in eerdere arresten overwogen dat bij overgang van onderneming de bij de vervreemder verworven anciënniteit (het aantal dienstjaren dat de werknemer bij de vervreemder heeft vervuld) als zodanig geen recht is dat op grond van de Richtlijn mee overgaat naar de verkrijger, maar dat financiële rechten van de werknemers waarvoor anciënniteit mede bepalend is, door de verkrijger in beginsel op dezelfde voet als bij de vervreemder zullen moeten worden gehandhaafd.

Anciënniteit en senioriteit

Senioriteit en anciënniteit vertonen grote gelijkenissen. Senioriteit wordt in hoofdzaak bepaald door anciënniteit. Uit de eerdere arresten van het HvJEU heeft De Hoge Raad thans dan ook afgeleid dat de (met name door anciënniteit bepaalde) senioriteit van de vrachtvliegers als zodanig (ook) geen recht is dat bij overgang van onderneming mee overgaat en dat dit slechts anders is indien de senioriteit medebepalend is voor rechten van financiële aard van de vrachtvliegers. In dat geval dienen deze rechten door de verkrijger (KLM) op dezelfde voet als bij de vervreemder (Martinair) te worden gehandhaafd.

Senioriteit medebepalend voor rechten van financiële aard?

Of de senioriteit medebepalend is voor rechten van financiële aard van de vrachtvliegers, dient per geval te worden beoordeeld, aldus de Hoge Raad. Bij eventuele boventalligheid of overtolligheid bij KLM (waarbij KLM de omgekeerde volgorde van senioriteit hanteert), zou het kunnen zijn dat de senioriteit die de vrachtvliegers bij Martinair hadden opgebouwd in aanmerking dient te worden genomen. Hiervoor dient te worden onderzocht of deze ontslagvolgorde moet worden beschouwd als een recht van financiële aard van de vrachtvliegers waarvoor de senioriteit medebepalend is en of de vrachtvliegers als gevolg van de overgang van onderneming in een minder gunstige positie terecht zouden komen dan bij Martinair wanneer hun bij Martinair opgebouwde senioriteit in geval van boventalligheid of overtolligheid bij KLM niet in aanmerking zou worden genomen.

Contact

Concluderend is senioriteit dus geen ‘recht’ dat door overgang van onderneming op grond van artikel 7:663 BW van rechtswege overgaat. Dat is alleen anders voor zover senioriteit medebepalend is voor rechten van financiële aard. Heeft u vragen naar aanleiding van het arrest van de Hoge Raad en/of over de gevolgen van een overgang van onderneming en wenst u hierbij nadere bijstand? Neem dan contact op met één van onze arbeidsrechtadvocaten.