Beslaglegger komt bedrogen uit

27 juli 2020

Als schuldeiser kun je er belang bij hebben om verhaal voor je vordering zeker te stellen. Een schuldeiser kan dat onder andere doen door beslag te leggen op tegoeden van de schuldenaar bij een bankinstelling. Een beslaglegger heeft als doel dat het saldo dat op het moment van het beslag leggen op de bankrekening van de schuldenaar bij die bank wordt aangehouden, door het beslag wordt getroffen.

‘Bevroren’ tegoed

De schuldenaar kan vanaf dat moment niet langer over dat tegoed beschikken en het tegoed wordt bij wijze van spreken ‘bevroren’. Een recent in de praktijk uitgevoerd voorbeeld heeft aangetoond dat een beslaglegger door toedoen van de bank bedrogen is uitgekomen. Deze concrete schuldeiser heeft een vordering op een schuldenaar, die voorheen betrokken was bij de onderneming van schuldeiser. Met name om die reden heeft schuldeiser nog steeds inzage in de bankrekeningen van schuldenaar en de tegoeden die zich daarop bevinden.

Beslaglegging ten laste van schuldenaar

Naar aanleiding van een bestaand vorderingsrecht besluit schuldeiser om de verhaalsmogelijkheid voor dat vorderingsrecht zeker te stellen en beslag te leggen ten laste van de schuldenaar onder verschillende banken. Een van die banken is de bank waarbij de schuldeiser vanwege de hiervoor genoemde redenen nog steeds inzage heeft in de banksaldi van schuldenaar die laatstgenoemde bij die bank houdt. Op dat moment heeft de schuldenaar daar nog een aanzienlijk tegoed. De bank verzuimt echter om op de dag van beslaglegging dat tegoed te bevriezen. Gedurende een aantal dagen doet de bank dat volstrekt ten onrechte niet. De schuldenaar, inmiddels bekend met beslaglegging bij de andere banken, is daardoor in de gelegenheid bij de betreffende bank nog geld van zijn tegoed op te nemen. Hetzelfde tegoed waarover hij allang niet meer had moeten kunnen beschikken.

Geschade verhaalsmogelijkheden

Als gevolg van de geldopname nam dit aanzienlijk hogere tegoed beduidend af en bevriest de bank dit lagere tegoed veel later dan de dag waarop het beslag al was gelegd. De bank presteert het vervolgens om de bankrekening-administratie van de schuldenaar zo te voeren dat het veel lagere saldo zal worden aangemerkt als het tegoed van de schuldenaar op de dag van de beslaglegging. Die administratie, zo door de bank verwerkt, komt niet overeen met de werkelijkheid, want op de dag van beslaglegging bestond een aanzienlijk hoger saldo dan het tegoed, dat de bank nu achteraf aanmerkt als het tegoed op de datum van de beslaglegging. De schuldeiser die, door middel van het leggen van beslag, zijn verhaalsmogelijkheden voor zijn vordering veilig wil stellen, is hierdoor door toedoen van deze bank bijzonder bedrogen uitgekomen en ernstig in zijn verhaalsmogelijkheden geschaad.

Als de bank op correcte wijze uitvoering had gegeven aan de beslaglegging, had de schuldeiser een veel groter tegoed door middel van beslaglegging kunnen laten bevriezen en was de verhaalsmogelijkheid voor zijn vordering vele malen groter geweest.

Beslag leggen op saldo

Hiermee kon deze schuldeiser in dit specifieke geval bekend zijn, omdat deze nog inzage had in de bankadministratie van de schuldenaar. Dat is uiteraard een uitzonderlijk geval; normaal gesproken heeft een schuldeiser die inzage niet. Een schuldeiser zou normaal gesproken dan ook niet anders kunnen weten dan dat hij beslag heeft gelegd op het saldo dat de bank uiteindelijk aan hem opgeeft, volgens de opgave waartoe de bank volgens de wet is gehouden. Daar ga je als schuldeiser van uit en daar moet je op kunnen vertrouwen.

Bank aansprakelijk stellen

Voornoemd voorbeeld laat zien dat het onzeker is of de bank het beslag goed uitvoert. Daarmee wordt onzeker of je bij beslaglegging wel de zekerheid gesteld krijgt voor het verhaal van je vorderingen voor het bedrag dat ten tijde van het leggen van het beslag aanwezig was. Ook leeft de vraag of je niet bent benadeeld door een onjuist formeel en administratief verwerken aan de zijde van de bank van de beslaglegging. In een dergelijk geval, wanneer de beslaglegger ermee bekend is dat de bank de beslaglegging onjuist heeft geadministreerd, is het onder omstandigheden mogelijk om de betreffende bank aansprakelijk te stellen voor de schade.

Geen zekerheid tot verhaal

Beslaglegging bij een bankinstelling ten laste van tegoeden van schuldenaren blijkt dus niet de zekerheid tot verhaal te kunnen bieden, zoals die eigenlijk is bedoeld. Dat toont dit bijzondere voorbeeld, waarbij de schuldeiser inzage had in de bankadministratie van de schuldenaar, treffend aan. Mogelijk is het ook om die reden voor schuldeisers van belang om breder na te denken en zich te laten adviseren over andere mogelijkheden om hun vordering en het verhaal daarvan meer zeker te stellen.