Volmacht verlening binnen het vennootschapsrecht

5 augustus 2020

Welke organen van de besloten vennootschap kunnen tegen welke grenzen aanlopen? De aandeelhouder kan zich volledig laten vertegenwoordigen, voor de bestuurder ligt dit anders.

Er kunnen zich in het vennootschapsrecht omstandigheden voordoen die redenen met zich mee brengen om bij volmacht vertegenwoordiging te laten plaats vinden. Een aandeelhouder kan zich bij volmacht laten vertegenwoordigen in de algemene vergadering, bijvoorbeeld omdat de aandeelhouder die vergadering niet kan bijwonen en de vennootschap kan een volmacht verstrekken aan een partij die enkel op basis van die volmacht bevoegd wordt de vennootschap te vertegenwoordigen. Een dergelijk volmacht is vaak specifiek voor een in die volmacht beschreven handeling door de vennootschap verstrekt en ook vaak daartoe beperkt en tevens in de tijd gelimiteerd.

Volmacht van bestuurstaken

Naast de aandeelhouder en de besloten vennootschap, kan ook de bestuurder van de besloten vennootschap in beginsel een volmacht verlenen aan een derde om namens hem als bestuurder rechtshandelingen te verrichten. Feitelijk draagt de bestuurder dan de bestuurstaken bij zo’n volmacht aan een derde over.

Het vennootschapsrecht brengt echter wel met zich mee dat, anders dan voor de aandeelhouder, een volmacht gegeven door de bestuurder aan strikte grenzen is gebonden. Recent is dat uitgangspunt door de voorzieningenrechter in Arnhem in een aan hem voorgelegd geschil weer eens bevestigd. Volgens die uitspraak kan een bestuurder de aan hem persoonlijk opgedragen taken niet geheel aan een ander overdragen bij algemene volmacht. Daarin kwam ter verdere uitwerking van dat uitgangspunt het volgende onder meer aan de orde.

De bestuurder heeft bij de uitoefening van zijn bevoegdheden op grond van de wet het belang van de vennootschap te dienen. De aandeelhouder dient in beginsel zijn eigen belang waarbij deze de belangen van de vennootschap niet uit het oog mag verliezen.

De bestuurder kan de aan hem door de algemene vergadering gegeven opdracht tot het uitvoeren van bestuurstaken niet buiten die vergadering om aan een ander overdragen. Doet de bestuurder dat toch dan handelt hij tegenover zijn medebestuurders in strijd met de redelijkheid en billijkheid van art. 2:8 BW en tegenover andere betrokkenen onrechtmatig.

De bestuurstaak is een op de bestuurder persoonlijk rustende taak. Ook dat persoonlijke karakter bepaalt dat een bestuurder geen volmacht mag verlenen om in de bestuursvergaderingen te stemmen. Gelet op de persoonlijke taakopdracht voor de bestuurder is het hem niet toegestaan om al zijn bevoegdheden via een dergelijke algemene volmacht aan een derde te verlenen.

Kan de bestuurder dan nooit een volmacht verstrekken om zijn taak te laten uitvoeren door een ander?

Dat kan wel, mits de volmacht dus geen ongelimiteerde en volledige overdracht van alle taken als bestuurder in zich draagt. De mogelijkheid van volmacht verlening door de bestuurder wordt bepaald door exacte grenzen die afhangen van de omstandigheden, zoals:

de verhoudingen in de besloten vennootschap;
wordt er een bestuurlijke kerntaak bij volmacht verleend of juist niet;
welke bestuurstaken houdt de bestuurder over gelet op hetgeen bij volmacht aan een derde wordt overgedragen

De bestuurder blijft voorts verantwoordelijk en aansprakelijk voor hetgeen de gevolmachtigde op grond van de door de bestuurder gegeven volmacht aan handelingen verricht.