Vrijspraak voor Syrische Asielzoeker van deelname aan een terroristische organisatie.

20 december 2017

Mohanned B is vorige week, op 12 december 2017, vrijgesproken door het Hof Den Haag van deelname aan een terroristische organisatie in Syrië. Het gaat om meerdere redenen om een bijzondere zaak. Allereerst was deze strafzaak er nooit gekomen als Mohanned niet bepaalde uitlatingen had gedaan in het AZC, waar hij verbleef nadat hij gevlucht was uit zijn geboorteland Syrië. Zo heeft hij daar tegenover mede asielzoekers o.a. gezegd dat hij een leider is geweest bij Al Qaida en bommen kon laten ontploffen met zijn telefoon. Dat het Openbaar Ministerie hem heeft aangehouden en vervolgens een onderzoek is gestart is dan ook volkomen te begrijpen.

Uiteindelijk heeft aanvullend rechtspsychologisch onderzoek echter duidelijk gemaakt dat deze verklaringen hoogstwaarschijnlijk onbetrouwbaar waren. Oftewel: Mohanned is niet lid geweest van Al Qaida. Dit onderzoeksresultaat vond steun in een ander onderzoek waarin respectievelijk een psychiater en psycholoog concludeerden dat Mohanned lijdt aan pseudologia fantastica: een ziektebeeld waardoor iemand om uiteenlopende redenen dwangmatig liegt. Anderen psychiaters en psychologen waren in ieder geval van mening dat er sprake was van compensatiegedrag en opschepperij.

O.a. om die redenen heeft het Openbaar Ministerie in eerste aanleg gevraagd om Mohanned vrij te spreken, maar de rechtbank Rotterdam meende dat het anders lag en heeft Mohanned veroordeeld tot een onvoorwaardelijke gevangenisstraf voor de duur van 10 maanden. Deze heeft Mohanned uitgezeten op het strengste penitentiaire regime dat ons land kent: de Terrorisme Afdeling.

Het Openbaar Ministerie heeft hiertegen hoger beroep aangetekend omdat het , net als de verdediging, meende dat hij ten onrechte was veroordeeld. Echter heeft het OM gedurende het hoger beroep een opmerkelijke ‘switch’ gemaakt, want enkele dagen voor de zitting liet het aan de verdediging weten dat een nadere beoordeling toch met zich mee bracht dat er wettig en overtuigend bewijs was dat Mohanned lid zou zijn geweest van een terroristische organisatie, te weten Liwa al Tawhid. Het OM heeft dan ook een onvoorwaardelijke gevangenisstraf geëist voor de duur van 3 jaar.

Zoals gezegd heeft het Hof Mohanned integraal vrijgesproken. Overigens wijdt het Hof, ondanks dat maar liefst 7 getuige-deskundigen zich hadden uitgelaten over de betrouwbaarheid van de uitlatingen van Mohanned in het AZC, geen enkele overweging aan deze geconstateerde ziektebeelden. Dat is spijtig, omdat dit onderzoek de onschuld van Mohanned nader onderstreept. Wel wordt overwogen dat er geen steunbewijs voorhanden is dat hij lid zou zijn geweest van Al Qaida en/of IS. Wat betreft Liwa al Tawhid oordeelt het Hof dat dit ten tijde van de tenlastegelegde periode geen terroristische organisatie betrof. Dat (delen van) Liwa al Tawhid op enig moment hebben samengewerkt met Jabat an Nusrah (het filiaal van Al Qaida in Syrië) doet daar niets aan af, althans brengt niet met zich mee dat er daardoor sprake was van een terroristisch oogmerk bij Liwa al Tawhid.

Mohanned heeft zelf overigens altijd erkend dat hij deel is geweest van het Vrije Syrische Leger, waar Liwa al Tawhid een onderdeel van uitmaakte. Hij is, vanzelfsprekend zonder daar om gevraagd te hebben, geconfronteerd op zestienjarige leeftijd met de vreselijke en gecompliceerde oorlog in Syrië. Soldaten van Liwa al Tawhid hebben hem gevraagd om het dorp waar hij woonde te bewaken. Dat dit op deze manier gaat is tevens door een deskundige bevestigd in hoger beroep: veel kinderen worden op verschillende manieren betrokken bij de oorlog.

De verdediging is dan ook bijzonder tevreden dat het Hof deze context heeft erkend en voegt daar graag aan toe dat ook nu noch Liwa al Tawhid, noch een van de samenwerkingsverbanden op de verschillende terrorismelijsten prijkt.

Al met al kan geconcludeerd worden dat het onderzoek zonder meer te billijken valt, maar dat het hier alle schijn van heeft dat een volstrekt onschuldige verdachte maar liefst 10 maanden heeft vastgezeten op ’s lands strengste regime, waar volgens Amnesty International mensenrechten worden geschonden. Als het aan het OM had gelegen was daar nog een behoorlijke periode bijgekomen, hetgeen zorgwekkend is. Overigens is nog onbekend of het OM cassatie zal instellen, maar de verdediging zal dat – mocht het zover komen – met vertrouwen tegenspreken. Op het moment dat het arrest onherroepelijk wordt zal vanzelfsprekend ook om schadevergoeding worden gevraagd voor de onterechte detentie.

Mohanned werd bijgestaan door advocaat Paul Verweijen, die altijd in de (absolute) onschuld van Mohanned heeft geloofd

Het Algemeen Dagblad schreef dit bericht over de zaak.

Het arrest van het Hof Den Haag is hier terug te vinden.