Studieschuld verzwijgen bij hypotheekaanvraag? Geen goed idee!

19 maart 2021

Door: Gerwin Wezelman

Studenten lenen sinds de invoering van het leenstelsel meer geld dan voorheen. Dit kan bijvoorbeeld nodig zijn om de studie te bekostigen of om een kamer te kunnen huren. Een investering in je toekomst is de beste investering die je kan doen. De schuld weegt echter wel mee bij een latere hypotheekaanvraag. Door de studieschuld van vaak tienduizenden euro’s is het maximale hypotheekbedrag minder hoog. Wil je toch dat droomhuis en verzwijg je je studieschuld? Geen goed idee!

Als je een hypotheek aanvraagt dan zal de bank of andere hypotheekverstrekker inzage willen hebben in jouw financiële situatie. Als je veel schulden of een laag inkomen hebt, dan is de kans natuurlijk groter dat je de maandlasten niet kunt dragen. De bank of hypotheekverstrekker is dan minder snel geneigd je aanvraag goed te keuren. Dat is de reden waarom gevraagd wordt naar bankafschriften, loonstroken en andere documenten waaruit jouw draagkracht kan blijken.

Hierbij kan ook gevraagd worden naar een verklaring over je studieschuld bij de Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO). Niet elke bank of hypotheekverstrekker doet dit overigens. De financiële instelling kan zelf niet altijd achterhalen of je studieschuld hebt en zo ja hoeveel. Een studieschuld wordt namelijk niet geregistreerd bij het Bureau Krediet Registratie (BKR). Zit je safe als de bank niet om een DUO-verklaring vraagt en je verzwijgt je studieschuld? Nee!

Ook al vraagt de bank of hypotheekverstrekker niet specifiek om een DUO-verklaring, er wordt (waarschijnlijk) wel gevraagd naar alle schulden die je hebt. Dat is namelijk van invloed op het maximale hypotheekbedrag. Het verzwijgen van de studieschuld (of het liegen daarover) kan worden aangemerkt als fraude of valsheid in geschrifte. Los van een eventuele strafrechtelijke vervolging kunnen de gevolgen daarvan verstrekkend zijn.

Intern en Extern Verwijzingsregister

Financiële instellingen beschermen hun (financiële) belangen en zijn ook verplicht te waken voor bedreigingen – zoals fraude – voor ons financieel systeem. Daarnaast zijn ze op basis van wetgeving verplicht maatregelen te nemen ter voorkoming van bijvoorbeeld witwassen en terrorismefinanciering. Als iemand een risico vormt, dan kan deze persoon geregistreerd worden. Het Intern Verwijzingsregister (IVR) en het Extern Verwijzingsregister (EVR) worden veel gebruikt.

Als de bank of financiële instelling erachter komt dat je je studieschuld hebt verzwegen, bijvoorbeeld omdat er maandelijks aflossingsbedragen door DUO worden afgeschreven, kan dit als incident geregistreerd worden. Registratie in het IVR betekent dat de instelling of het concern waartoe het behoort inzage heeft in het feit dat er een incident bij je is vastgesteld. Gevolg hiervan kan zijn dat alle betrekkingen met je verbroken worden. Je rekeningen kunnen worden opgeheven en eventuele leningen kunnen meteen opeisbaar worden. Dat betekent dat het restantbedrag ineens afgelost moet worden.

Registratie in het EVR heeft nog verstrekkendere gevolgen! Dit register is inzichtelijk voor vrijwel alle financiële dienstverleners. Deze registratie kan tot gevolg hebben dat al jouw financiële instellingen de overeenkomsten met je opzeggen. Voor jouw droomhuis kan dat betekenen dat de hypotheekverstrekker het restantbedrag van de hypotheek direct opeist. Vaak zal dit een groot bedrag betreffen, waardoor je geen andere keuze hebt dan het huis te verkopen. Daarna is het vrijwel uitgesloten dat iemand je, zolang je geregistreerd staat, een nieuwe hypotheek aanbiedt.

Ook het openen van bankrekeningen of het aanvragen van verzekeringen is zeer moeilijk. Je staat te boek als risico en daardoor wil vrijwel niemand zaken met je doen. Mocht je een eigen bedrijf hebben of bijvoorbeeld een baan in de financiële sector, dan is dat enorm nadelig. Vaak heb je alleen recht op een basisbankrekening (de Convenant Basisbankrekening) die niet zelden onder beheer staat van een hulpinstantie. Overige financiële diensten zijn niet toegankelijk, waardoor je erg beperkt bent in je financiële mogelijkheden.

Wanneer kan je geregistreerd worden?

Een strafrechtelijke veroordeling is niet nodig. Voldoende is dat er een zwaarwegendere verdenking is dan slechts een vermoeden van schuld, bijvoorbeeld aan witwassen of valsheid in geschrifte. Een registratie kan volgen als jouw gedragingen een bedreiging vormen voor de (financiële) belangen van de financiële instelling, haar cliënten of medewerkers of voor de continuïteit en/of integriteit van de financiële sector.

De maximale duur van de registratie is acht jaar. In de praktijk wordt dit vaak opgelegd, ondanks het feit dat er een proportionaliteitstoets moet plaatsvinden. De financiële instelling moet acht slaan op jouw persoonlijke belangen en dat laten terugkomen in de duur van de registratie.

Wat kan je tegen een registratie doen?

Tegen een IVR- of EVR-registratie kan je bezwaar maken bij de financiële instelling die je heeft geregistreerd. Als dit bezwaar niet gegrond wordt verklaard, is het mogelijk om naar de (kortgeding)rechter te gaan of een procedure te starten bij het KifiD. Dit instituut beoordeelt de klacht en geeft een (eventueel) bindend advies.

Het kan kansrijk zijn (persoonlijke) feiten en omstandigheden naar voren te brengen die maken dat een registratie niet geoorloofd of niet proportioneel is. Ook tegen de duur van de registratie kan verweer gevoerd worden.

Conclusie

Het verzwijgen van de studieschuld is geen goed idee. Als de hypotheekverstrekker erachter komt dat je informatie hebt verzwegen, dan kan dat zeer verstrekkende gevolgen hebben. Een registratie in het IVR of EVR beperkt je langdurig in je financiële mogelijkheden.

Wij hebben specialisten op dit gebied. Neem contact met ons op als je geregistreerd wordt in het IVR of EVR!