Ouderschapsplan opstellen

10 februari 2022

Door: Floor Rost Onnes

Gaan jij en jouw partner uit elkaar en hebben jullie minderjarige kinderen? Dan zijn jullie verplicht om een overeenkomst op te stellen met daarin afspraken over de verdere verzorging en opvoeding van jullie kinderen. Zo’n overeenkomst wordt een ‘ouderschapsplan’ genoemd.

Voor wie?

Sinds de inwerkingtreding Wet bevordering voortgezet ouderschap en zorgvuldige scheiding in 2009 (de ‘wet’) is het ouderschapsplan verplicht voor ouders die getrouwd zijn of een geregistreerd partnerschap hebben (met of zonder gezamenlijk gezag) en voor samenwonende ouders met gezamenlijk gezag. Wanneer slechts één van beide ouders belast is met het gezag, is het niet verplicht om een ouderschapsplan op te stellen, maar in het belang van de kinderen is dit wel raadzaam.

Waarom?

Met het ouderschapsplan hoopt de wetgever scheidingsproblematiek te verminderen. Voor de ontwikkeling van een kind is het belangrijk dat het, ook na de scheiding van zijn of haar ouders, contact heeft met beide ouders en dat de ouders zich gezamenlijk verantwoordelijk blijven voelen voor zijn of haar verzorging, opvoeding en ontwikkeling. Te vaak nog staan scheidende ouders, die wel de vermogensrechtelijke gevolgen van hun scheiding regelen, onvoldoende stil bij de afspraken die ook op langere termijn voor hun kinderen gemaakt moeten worden. Goede afspraken bij de scheiding kunnen voorkomen dat er later onnodige conflicten ontstaan. De wet is er dan ook op gericht dat de ouders vroegtijdig nadenken over de invulling van het ouderschap na scheiding en hierover goede afspraken maken opdat onnodige conflicten worden voorkomen.

Wat staat erin?

In het ouderschapsplan staan alle afspraken tussen de ouders die betrekking hebben op de kinderen. Het ouderschapsplan moet minimaal de volgende onderwerpen bevatten:

• Op welk adres staan de kinderen ingeschreven (het hoofdverblijf)?
• Wanneer verblijven de kinderen bij welke ouder (oftewel: hoe zijn de zorg- en opvoedingstaken verdeeld)?
• Hoe wordt informatie over de kinderen uitgewisseld?
• Hoe worden de kosten van de verzorging en opvoeding de kinderen verdeeld?
• Vaak is een ouderschapsplan uitgebreider en staan er meer afspraken in. Denk hierbij aan afspraken over gezag, vakanties, halen en brengen, schoolkeuze, verhuizing, medische zaken, evaluatie van het ouderschapsplan, de introductie van nieuwe partners, etc.

Kinderen betrekken?

In de wet staat dat ouders moeten aangeven op welke wijze zij hun kinderen hebben betrokken bij het opstellen van het ouderschapsplan. De mate waarin dit mogelijk is, is afhankelijk van de leeftijd en het ontwikkelingsniveau van het kind. De website van de Raad voor Rechtsbijstand geeft hierover praktische informatie (https://rechtwijzer.nl/uit-elkaar/kinderen/betrekken-kinderen-ouderschapsplan/).

Is een ouderschapsplan bindend?

Het ouderschapsplan is juridisch bindend zodra het door beide ouders is ondertekend en eventueel (in geval van echtscheiding en ontbinding van het geregistreerd partnerschap) door de rechter is bekrachtigd. Dat betekent dat beide ouders verplicht zijn zich te houden aan de afspraken over de kinderen uit het ouderschapsplan.

Mettertijd kunnen er redenen zijn om het ouderschapsplan te wijzigen, bijvoorbeeld omdat de bestaande afspraken niet (meer) werkbaar zijn, je andere werktijden krijgt of omdat je wil verhuizen naar een andere woonplaats. Ouders mogen het ouderschapsplan zelf wijzigen. Bij goed onderling overleg kan dit zonder tussenkomst van de rechter. Het is dan wel verstandig om de nieuwe afspraken duidelijk op papier te zetten, de nieuwe overeenkomst beiden te ondertekenen en in een notariële akte te laten vastleggen. Het voordeel daarvan is, dat je een deurwaarder of het LBIO (Landelijk Bureau Incasso Onderhoudsbijdragen) kunt inschakelen als de afspraken niet worden nagekomen.

Wat als een ouder zich niet aan de afspraken houdt?

Het komt regelmatig voor dat een ouder de afspraken uit het ouderschapsplan niet (meer) nakomt. In dat geval is het verstandig om het gesprek aan te gaan met jouw ex-partner. Wijs jouw ex-partner in een gesprek op jullie afspraken en verzoek hem of haar zich eraan te houden. Probeer hierbij samen tot een oplossing te komen. En bedenk dat er misschien wel een goede reden is dat de ouder zich niet aan de afspraken houdt. Ook dan is het natuurlijk mogelijk om samen te overleggen en tot nieuwe afspraken te komen.

Maar soms is het niet mogelijk om samen met jouw ex-partner een gesprek te voeren en afspraken te maken. In dat geval kun je contact opnemen met één van onze familierechtadvocaten. Wij kunnen jou adviseren over de mogelijkheden en, als dat nodig is, de kwestie voorleggen aan de rechter. Meestal wordt er dan een spoedprocedure gestart om de nakoming van het ouderschapsplan af te dwingen.

Behoefte aan ondersteuning?

Een goed ouderschapsplan vergroot de kans dat het gezamenlijk ouderschap voorspoedig blijft verlopen na een scheiding. Lukt het niet om afspraken te maken over het ouderschapsplan? Dan helpen wij jou graag verder. Ook voor geschillen over de uitvoering- of wijziging van een ouderschapsplan kun je bij ons terecht. Neem contact met ons op of bel naar 036-535 80 80.