Naamswijziging of toevoeging van een (tweede) naam

5 oktober 2021

Wordt u of uw kind gepest met zijn naam? Of heeft u een andere reden om uw naam te willen wijzigen? In dit blog leest u welke mogelijkheden er zijn.

Verzoek voornaamswijziging

De rechter kan op verzoek een wijziging van de voornaam/voornamen van u of uw kind gelasten. Om een wijziging te vragen, moet u een verzoekschrift indienen bij de rechtbank.

De rechter zal toetsen of er sprake is van een voldoende zwaarwichtig belang voor de gevraagde naamswijziging. Deze naamswijziging kan zien op de voornaam, maar ook op het toevoegen van een tweede naam, bijvoorbeeld omdat iemand vernoemd wil worden naar een bijzonder familielid. Een verzoek tot schrapping of toevoeging van doopnamen is ook mogelijk.

Gegronde redenen voor een naamswijziging kunnen zijn:

religie;
psychisch lijden onder een voornaam (bijvoorbeeld omdat u/uw kind gepest wordt);
de betekenis van een Nederlandse voornaam in het buitenland of van een buitenlandse voornaam in Nederland;
geslachtswijziging;
adoptie.

Voornamen zijn een middel van persoonlijke en emotionele identificatie en hebben daarmee betrekking op een ieders privéleven en familie- en gezinsleven in de zin van artikel 8 van het Verdrag tot bescherming van de Rechten van de Mens en de fundamentele vrijheden (EVRM). Het recht van ouders om de voornaam van hun kind te kiezen valt eveneens onder de reikwijdte van het EVRM. Een weigering om een voornaam te wijzigen, kan onder omstandigheden als ongeoorloofde inmenging in het privéleven en familie- of gezinsleven worden aangemerkt.

Procedure

Na het indienen van het verzoekschrift zal de rechtbank bepalen of er een zitting zal plaatsvinden of niet. Daarna zal de rechter uitspraak doen. Bepalend bij de vraag of een weigering om een bepaalde voornaam toe te kennen een ongerechtvaardigde inmenging oplevert, is de mate van ongemak/overlast (‘the degree of inconvenience’) die de betrokkene hiervan ondervindt.

Daarnaast zal de rechter – op grond van vaste jurisprudentie en de wet – wijzigingsverzoeken weigeren als de naam/namen ongepast zijn, of als deze overeenstemt met bestaande geslachtsnamen. Oftewel: een gekozen voornaam mag niet een bestaande achternaam zijn. Daarop is wel één uitzondering, namelijk indien de gekozen achternaam tevens een gebruikelijke voornaam is.

Uitspraak

Als de procedure is doorlopen en de rechter het verzoek tot wijziging van de voornaam toewijst en de rechterlijke beschikking is afgegeven, is de voornaamswijziging nog niet van kracht. Er is namelijk binnen drie maanden nog hoger beroep mogelijk (dat wil zeggen dat een belanghebbende die het niet eens is met de naamwijziging nog kan protesteren). Pas nadat de beroepstermijn van drie maanden is verstreken, zal de rechtbank de ambtenaar van de burgerlijke stand inlichten over de naamswijziging en hem/haar verzoeken om de wijziging als latere vermelding aan de geboorteakte toe te voegen. Pas vanaf dat moment is de voornaamswijziging officieel van kracht.