Uitlevering & Overlevering

In principe kunnen verdachten van strafbare feiten alleen vervolgd worden in de staat waar ze het strafbare feit gepleegd hebben. Ook de straf die ze daarvoor opgelegd krijgen kan in principe alleen in die staat worden uitgezeten. Dit betekent dat als een verdachte of veroordeelde weet te ontkomen naar een andere staat, de straf of vervolging niet kan worden voltooid. Hiervoor biedt uitlevering een oplossing. De procedure voor uitleveren naar Europese landen is op 12 mei 2004 gewijzigd.

Voorwaarden uitlevering

Het is echter niet zo dat Nederland zomaar aan elke staat mensen uitlevert. Voordat iemand uitgeleverd kan worden, moet aan een aantal voorwaarden voldaan zijn. Wat die voorwaarden zijn hangt mede af van het toepasselijke verdrag, maar een aantal voorwaarden wordt door bijna elk verdrag gesteld.

Ten eerste kan uitleveren alleen plaatsvinden als Nederland met die staat een verdrag heeft gesloten. Zonder zo’n verdrag is het uitgesloten dat Nederland iemand uitlevert.

Ten tweede moet het feit waarvoor uitlevering wordt gevraagd ook in Nederland strafbaar zijn. Het kan dus niet zo zijn dat iemand wordt uitgeleverd voor feiten waarvan men in Nederland vindt dat ze niet bestraft moeten worden.

Ten derde mag niet worden uitgeleverd als iemand al eerder is berecht voor de feiten waarvoor uitleveren wordt gevraagd. Dat zou immers betekenen dat iemand twee keer voor dezelfde feiten wordt bestraft en dat is in de meeste landen niet toegestaan.

Bovendien mag de uitlevering niet worden gevraagd voor feiten die te lang geleden gebeurd zijn. Voor de meeste feiten waarvoor uitlevering wordt gevraagd is deze termijn echter vrij lang.

Invloed op uitlevering

Naast deze voorwaarden zijn er nog een aantal andere dingen die van invloed kunnen zijn:

• is iemand een Nederlander;
• hebben de feiten waarvoor uitlevering wordt gevraagd zich misschien gedeeltelijk op Nederlands grondgebied voorgedaan;
• worden door uitlevering de mensenrechten geschonden;
• de vraag of het gaat om een speciaal strafbaar feit waarvoor Nederland niet uitlevert;
• de persoonlijke omstandigheden van degene wiens uitlevering wordt gevraagd.

Al deze zaken zijn in de praktijk echter van minder invloed op de vraag of uitgeleverd mag worden.